Kategoria C+E prawa jazdy – do czego uprawnia, kto może się ubiegać, jakie dokumenty potrzebuję aby zapisać się na kurs, oraz jak wygląda egzamin państwowy.

14 września 2023

Nauka Jazdy Expert z Zabrza wyjaśnia:

Wymagany wiek minimalny:

21 lat (18 lat dla żołnierzy kierujących pojazdami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej)

Wymagane kategorie prawa jazdy:

C (zaświadczenie o zdanym egzaminie państwowym na kategorię C prawa jazdy). Pojazdy:

Pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu. Zespół pojazdów składający się z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu oraz przyczepy (przyczep).

Ciągnik rolniczy – pojazd silnikowy skonstruowany do używania łącznie ze sprzętem do prac rolnych, leśnych lub ogrodniczych; ciągnik taki może być również przystosowany do ciągnięcia przyczep oraz do prac ziemnych.
Zespół pojazdów składający się z ciągnika rolniczego i przyczepy (przyczep).

Pojazd wolnobieżny – pojazd silnikowy, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 25 km/h, z wyłączeniem ciągnika rolniczego.
Zespół pojazdów składający się z pojazdu wolnobieżnego i przyczepy (przyczep).

Motorower – pojazd jednośladowy lub dwuśladowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h.

Czterokołowiec lekki – czterokołowiec, którego masa własna nie przekracza 350 kg i konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h. Kategoria prawa jazdy C+E uprawnia również do prowadzenia zespołu pojazdów określonego w kategorii B+E.

Profil kandydata na kierowcę (PKK)

Przed przystąpieniem do szkolenia, kandydat na kierowcę kategorii C+E musi dokonać w starostwie wymaganych formalności w celu utworzenia profilu kandydata na kierowcę. W starostwie należy złożyć:

  • wniosek o wydanie prawa jazdy,
  • orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem
  • wyraźną, aktualną i kolorową fotografię o wymiarach 3,5 x 4,5 cm,

Dokumenty można składać osobiście lub z wykorzystaniem elektronicznej skrzynki podawczej.

Po złożeniu dokumentów następuje weryfikacja wniosku, a także sprawdzenie, czy nie ma żadnych przeciwwskazań do tego, by osoba ubiegająca się o prawo jazdy podjęła szkolenie. Przeszkodą może być np. orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów lub inne ograniczenie dotyczące kierowania pojazdami.

Po wygenerowaniu w systemie teleinformatycznym starostwa profilu kandydata na kierowcę, osoba ubiegająca się o prawo jazdy otrzyma jego numer. Ten w połączeniu z numerem PESEL będzie stanowić klucz dostępu do PKK dla szkół jazdy i ośrodków egzaminacyjnych. Numeru PKK nie należy ujawniać osobom i podmiotom, które nie uczestniczą w procesie szkolenia lub egzaminowania.

Szkolenie

W wybranej szkole jazdy kandydat na kierowcę ujawnia swoje dane łącznie z numerem profilu kandydata na kierowcę oraz numerem PESEL. W ten sposób ośrodek szkolenia kierowców może pobrać do swojego systemu PKK, który stanowi swego rodzaju elektroniczny dziennik zajęć każdego kursanta.
Czas trwania szkolenia podstawowego dla kategorii C+E jest ustalany przez instruktora w porozumieniu z osobą szkoloną, przy czym nie może to być mniej niż 20 godzin szkolenia teoretycznego i 25 godzin szkolenia praktycznego. Jedna godzina szkolenia teoretycznego jest równa 45 minutom, zaś jedna godzina szkolenia praktycznego równa się 60 minutom zajęć. Szkolenie może trwać dłużej, jeżeli instruktor uzna, że potrzebne są dodatkowe lekcje. Należy jednak kontrolować liczbę godzin spędzonych na nauce, ponieważ kurs nauki jazdy kategorii C+E nie może trwać mniej niż 45 godzin.
Szkolenie teoretyczne odbywa się w ośrodku szkolenia kierowców. Zajęcia dla kursantów prowadzi instruktor nauki jazdy lub wykładowca. Po zakończeniu części teoretycznej kandydaci na kierowców mogą rozpocząć praktyczną część szkolenia obejmującą prowadzenie pojazdu kategorii C+E na placu manewrowym a także w ruchu miejskim.
Przed kończeniem szkolenia kandydat na kierowcę musi zdać egzamin wewnętrzny. Jest to sprawdzian przeprowadzany w ośrodku szkolenia kierowców zgodnie z zasadami państwowego egzaminu na prawo jazdy. Brak pozytywnego wyniku egzaminu wewnętrznego może być podstawą do wydłużenia czasu trwania szkolenia podstawowego.
Po zaliczonym egzaminie wewnętrznym szkoła jazdy uzupełnia profil PKK o wymagane dane i wydaje zaświadczenie o ukończeniu szkolenia.

Uwaga!

Z części teoretycznej szkolenia zwolnione są osoby, które samodzielnie przygotowały się do egzaminu teoretycznego i zaliczyły go w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego. Osoby te zwolnione są również z teoretycznego egzaminu wewnętrznego w ośrodku szkolenia kierowców.

Szkolenie praktyczne odbywa się pojazdem kategorii C+E. Nie może to być pojazd odpowiadający warunkom technicznym pojazdów kategorii np. B+E lub C+E. 

Osoba, która ukończyła wymagane szkolenie w zakresie prawa jazdy kategorii C+E jest uprawniona do przystąpienia do egzaminu państwowego w zakresie prawa jazdy kategorii: C1+E

Egzaminowanie

Osoba egzaminowana może przystąpić do egzaminu państwowego na prawo jazdy, jeżeli okaże jeden z dokumentów potwierdzających jej tożsamość: dowód osobisty, paszport lub kartę pobytu.
Egzaminy na prawo jazdy przeprowadza się w wojewódzkich ośrodkach ruchu drogowego (WORD). Są one zlokalizowane w każdym mieście wojewódzkim, a także w miastach, które do 1999 r. były miastami wojewódzkimi.
Kandydat na kierowcę może wybrać dowolny ośrodek na terenie Polski w celu przystąpienia do egzaminu państwowego.
Przed przystąpieniem do egzaminu na prawo jazdy kandydat na kierowcę będzie musiał ujawnić w WORD numer PKK oraz swój PESEL. Ośrodek egzaminacyjny musi zweryfikować dane zawarte w profilu, a także odczytać z niego informację o zakończonym szkoleniu na wnioskowaną kategorię prawa jazdy. Po egzaminie profil zostanie uzupełniony o informacje na temat jego poszczególnych części. Znajdzie się tam zarówno wynik zaliczonego, jak również niezaliczonego egzaminu.

Egzamin teoretyczny

Osoby egzaminowane ubiegające się o uprawnienie do kierowania pojazdem w zakresie prawa jazdy kategorii C+E, uznaje się za posiadające pozytywny wynik części teoretycznej egzaminu państwowego.

Egzamin praktyczny

Egzamin praktyczny podzielony jest na części. Pierwszą stanowi zadanie „Przygotowanie do jazdy, sprawdzenie stanu technicznego podstawowych elementów pojazdu odpowiedzialnych bezpośrednio za bezpieczeństwo jazdy”. W zakresie tego zadania kandydat na kierowcę musi zaprezentować, że potrafi sprawdzić: 

  1. poziom oleju w silniku,
  2. poziom płynu chłodzącego,
  3. poziom płynu hamulcowego,
  4. poziom płynu w spryskiwaczach,
  5. działanie sygnału dźwiękowego,
  6. działanie świateł pozycyjnych/postojowych,
  7. działanie świateł mijania,
  8. działanie świateł drogowych,
  9. działanie świateł hamowania „STOP”,
  10. działanie świateł cofania,
  11. działanie świateł kierunkowskazów,
  12. działanie świateł awaryjnych,
  13. działanie świateł przeciwmgłowych tylnych

Na wykonanie tego zadania osoba egzaminowana ma nie więcej niż 5 minut.

Dla osoby egzaminowanej losowane są dwa elementy z powyższej listy, po jednym z zakresu a-e i po jednym z zakresu f-m wykazu zadań. Po zaliczeniu tej części egzaminu kandydat na kierowcę przygotowuje pojazd do dalszych zadań. Polega to na właściwym ustawieniu fotela, lusterek, zagłówków i zapięciu pasów bezpieczeństwa (jeżeli pojazd jest w nie wyposażony), upewnieniu się, czy drzwi pojazdu są zamknięte i włączeniu świateł odpowiednich do jazdy w ruchu drogowym.

 Następnie kandydat na kierowcę wykonuje zadania na placu manewrowym polegające na samodzielnym prowadzeniu pojazdu:

  • ruszanie z miejsca oraz jazda pasem ruchu do przodu i tyłu,
  • parkowanie skośne (wjazd przodem – wyjazd tyłem),
  • parkowanie prostopadłe (wjazd tyłem – wyjazd przodem lub wjazd przodem – wyjazd tyłem),
  • ruszanie z miejsca do przodu na wzniesieniu.
  • sprawdzenie mechanizmu sprzęgającego (w tym przewodów hamulcowych i elektrycznych), elementów przyczepy związanych z jej załadunkiem, sposobu zabezpieczenia ładunku,
  • sprzęganie przyczepy z pojazdem silnikowym (sytuacja wyjściowa – pojazd silnikowy, obok przyczepy) – na wykonanie zadania osoba egzaminowana ma nie więcej niż 10 minut.

Po zaliczeniu tej części egzaminu, kandydat na kierowcę przystępuje do wykonywania zadań w ruchu drogowym. W czasie trwania egzaminu, egzaminator znajduje się w pojeździe razem z osobą egzaminowaną i ma do dyspozycji dodatkowy pedał hamulca, którego wolno mu użyć w sytuacji zagrożenia.
Czas trwania egzaminu w ruchu drogowym dla kategorii C+E wynosi co najmniej 45 minut.
Zaliczenie z wynikiem pozytywnym praktycznej części egzaminu skutkuje uzupełnieniem profilu PKK o dane na temat egzaminu. Następnie profil jest odsyłany do starostwa, po czym trafia do producenta dokumentu, gdzie wykonywany jest dla nowego kierowcy dokument, którym będzie się posługiwać w ruchu drogowym. Wyprodukowany dokument można odebrać w urzędzie komunikacji lub może on zostać przysłany na domowy adres kierowcy.

Korzystać z uprawnień, a zatem prowadzić pojazd na drogach publicznych, można dopiero po otrzymaniu dokumentu!